"SAĞLAMLIK " MİMARLIĞIN ÖYKÜSÜ

           Mimarlık iç strüktürün kristalizasyonu,formun yavaşça açılmasıdır.Şu anki zamanda bir yapıya baktığımızda en görünür kısmı onu ayakta tutan veya strüktür kısmıdır.Bu mimarların yaptığı yapının yerçekimine meydan okur gibi tasarlanmasını sağlıyor.Yerçekimi fikriyle ve nesneler üzerindeki etkisini gördüğümüz bir ortamda yaşıyoruz,bu yüzden bazı yapıların yerçekimine meydan okur gibi durması bizi etkliyor.erken dönemde empati aracılığıyla çevremizdeki nesnelerin yerçekimiyle aralarındaki ilişkiyi anlamaya başlarız,örneğin Mısırda ki piramitlerin stabil ve dengeli nesneler olduğunu algılıyoruz ama tersyüz shapero salonunu gördüğümüzde dengesizlik duygusuna kapılıyor ve yapıyı tasarlayan mimar ve mühendisin ustalığına şaşkınlıkla bakıyoruz.

Dikme ve Lento

Strüktürün başlangıcı yapıldığı malzeme ne olursa olsun duvardır,ama duvarlarla çevrili odada ışık ve görüş olmadığı için bu duvar açılır ve yerçekimine karşı bi desteğe ihtiyaç duyar.buna desteğe kiriş (lento) denir.Kirişlerde basınç ve germe,gerilme sistemi etkindir.Bunlar için belli düzenler vardır bunlar;

Dorik Düzeni,İyon Düzeni,Korent Düzeni ve Karma Düzendir.

Çerçeveler

Dikmelerim ve lentoların iki boyutlu düzlemsel sistemi 3boyuta göre tasarlanırsa sonuç çerçevedir.Bu çerçeve taş veya çelikte olabilir.

Kemer

Lento gibi kemerde taştan yapılabilir.Fakat Kemerin kilit taşı konulana kadar yapının kemer kalıbıyla desteklenmesi gerekir.Daha sonra bu kalıp alınır ve kemer kendisini taşıyabilir.

Tonozlar

Kemer mekanda ötelenirse meydana gelen şekil bir tonozdur,beşik kemer durumunda meydana gelen tonoza beşik tonoz ya da tünel tonoz denir.

Kubbe

Merkezi etrafında üç boyutta döndürülen bir kemer kubbe oluşturur.Bu şekilde tasarlanan en büyük ve en etkileyici olanı ise Roma Pantheonu dur.

Kafes Kirişler

Romalılar büyük yapıların temel öğesi olduğunu kanıtlayan strüktüel yapı kafes kirişide kullandılar.Geleneksel kafes kirişi üçgen şekiller ya da hücreler şeklinde düzenlenmiş ahşaplardan yapılıyordu.Şekli sebebiyle üçgen bir kenarı değişmeden formu bozulamıcağı için bu yapıyı sağlamlaştırıyor.Örnek olarak Galeria Des Machine i verebiliriz.

Uzay Kafesi ve Geodezik Kubbeler

Kafes kirişinin üç boyuta uzatılmasıyla ortaya çıkan yeni strüktür uzay kafesi adını almıştır.Düzlemsel ya da düz kafes kirişi gibi oda önemli açıklıkları aşabilir.Kafes kirişide üç boyutta kavislendirilerek geodezik kubbe oluşturabilir.Kafes kirişi gibi bu da kolay şekil alan çelik yapıdadır.

Kabuklar

Tipik olarak betondan yapılan kabuklar çok ağır,kalın veya hafif,ince yapıda olabilirler.Kabukların kenarları içsel gerilim ve bozulmalara maruzdur bunu önlemek için kenarları boyunca büyük kirişler kullanılır.

Asma Strüktür

İlkel toplumlar eski zamanlardan beri asma köprüler için dalları ve ipleri kullanmıştır,zamanla teknolojiyle birlikte bu ipler yerini demir zincirler ve çelik tel kablolara bıraktılar.Asılı kablo zincir eğrisi olarak adlandırılan bir eğridir ve bütünüyle gergin olduğu için ideal bir strüktür forma sahiptir.

Zar(Çadır) ve Şişirilmiş Strüktürler

Çadır yere sabitlenmiş kenetlere (çadırın uçmasını engellemek için)kadar uzanan bir kablolar şebekesini taşıyan direklerle taşınıyor.

Şişirilmiş strüktür ise dokuma ipleri örme ve plastiğin biçimlendirilmesi ile ortaya çıkmıştır.Genellikle strüktür zemine gömülmüş tek bir zara sahiptir ve strüktürün içindeki hava,strüktürü şişiren fanlar tarafından gerekli basınçta tutulur.Bu sistemin dezavantajı ise delinmelere ve yırtılmalara çok açık sistemler olmasıdır.

Teknoloji ve Risk

Yeni bir teknoloji geldiğinde onu kullanmak için duyulan istek tutkumuzun bir parçası gibi gözüküyor.Yeni işlem ve malzemelerin getirdiği riskde strüktürde kullanıldığında fark edilir.Bunun örneklerini Yunanlı mimarların yaşadıklarında görebiliriz.

Kültürel Bir İfade Olarak Strüktür

Strüktürler yeni bir çerçeve ya da kılıf yaratmaktan fazlasıdır.Seçilen her şeyin bir araya gelişleri kültürün tarihle ilişkisine sahip olduğu bakış açısının parçasıdır.Nasıl inşa ettiğimiz tam olarak ne inşa ettiğimizi söyler.Bütün toplumlarda bunun örneklerini görebiliriz.