MİMARLIĞIN ÖYKÜSÜ ORANTI & ÖLÇEK

Orantı

Etrafımıza baktığımızda zihnimiz çevremizdeki nesnelerde hep matematiksel ve geometrik oranları arar.Eski uygarlıklar da doğanın soyut evrensel yasalardan oluştuğuna inandıkları için insan bedeninde bu matematiksel ve geometrik oranları arıyordu.

Örneğin yunan mimarisi ve tasarımıyla ve bir bütün olarak klasik mimarlıkla en çok ilişkilendirilen orantı sistemi,altın kesit ya da altın oran olarak adlandırdığımız orantı sistemi çokça kullanılmıştır.

Vitrivius bu geometrik oranları betimlemiştir; bu betimlemelerin hepsi kareyle başlamıştır.Kareden Altın Kesit Dikdörtgeni elde edilir.Dikdörtgenin oranları 3.236’ya 2 ya da 1.618’e 1 ya da  1+√5’e 2’dir.

Altın Kesit dikdörtgeninde eğriyle sonuçlanan bir türetim daha var.Bu çizilen dikdörtgenin ucundan kare çizilmesi ve dikdörtgende kalan boşluğa tekrar kare çizilmesiyle oluşur.İç içe dikdörtgenlerin köşesi birleştirildiğinde ise logaritmik bir spiral/volüt elde edilir.

Leonardo Fibonacci’nin betimlediği sayı dizisine dayalı sistem altın orana uygunluk gösterir.Sayı dizisi ne kadar büyürse son iki sayının toplamı altın orana da aynı düzeyde yaklaşır.

Le Corbusier dönemin mimarları arasında duvarlar ve strüktürel taşıyıcıların yerleştirilme düzeninde, kapı ve pencerelerin boyutlarının belirlenmesinde orantı sistemlerinden en çok yararlanan mimardır.

Ölçek

Mimarlık görsel sanatların en kapsamlısıdır.Kullanıcı tarafından karşılaşılan güçlüklerden biri yapıtın boyutunun belirlenmesidir.Yapıtın boyutunu belirlerken aldığımız ölçüt ise kendi boyutumuzdur.

Ortalama insan boyutuna göre bir yapının büyüklüğüne o yapınınölçeği denir.Eski yapılar insana göre boyutlar hakkında daha çok ipucu sunarlar özellikle 1920 tarihine,çevresindeki yapılarla birlikte bakıldığında insana göre boyutları hakkında pek çok ipucu görebiliyorken,modern kent görünümünde ölçek giderek önemini kaybetmiş,belirsizleşmiştir.