BİR TASARIM MODELİ OLARAK MİMARLIK

            Bir mimari yapı Karl Schwanzerin de söylediği gibi”dört duvar ve bir damdan daha fazlası”Mimari yapı antropolojik, tarihsel, kültürel, sosyolojik bir yapıdadır.Yalın bir dille tasarım modeli diyebiliriz.

           Mimarlık Antikite’den günümüze kadar temel kategorilere dayanmıştır. Örneğin mimari yapıyı belirleyen temel kategoriler Vitrivius’a göre:

1-firmatias-kalıcılık, sağlamlık

2-utilitas-kullanışlılık

3-venustas-güzellik

Leone Battista Alberti’ye göre:

1-comodita-kullanışlılık

2-perputuita-sağlamlılık

3-bellezza-güzellik

şeklinde sıralanır.

          Mimari yapılar yaşamın içinde yer alırlar ve yaşamdan pay alırlar.Mimari yapılar işlevsellikleri ile pratik yaşamın içine girdiklerinde diğer nesneler gibi sürekli değişir var olurlar ve  yok olurlar, toprağın altında kalıp bulunduklarında ise artık işlevsel değil tarihi bir kültür varlıkları olarak anlam kazanırlar.

Mimari yapının bir diğer kategorisi de güzelliktir. Bu kategori mimari yapının sağlam ve işlevsel olduğu kadar güzel olmasının gerekliliğidir.Mekan biçim ilgisini ortaya koyduğu zaman kendine özgü bir yapı olur ve buna sanat yapıtı denir.O artık estetik bir varlıktır. Artık bir mimari sanat yapıtıdır.

Mimari sanat yapıtı,kültür olarak aşkın zamansallığa,gerçek olarak ise ampirik zamansallığa tabidir.Mimari sanat yapıtı bunları eş zamanlı belirlemeleri içinde var olurlar.Bu mimari sanat yapıtı için değişmez bir durumdur.

Mimari yapının ayırt edici özellikleri yer planı,görünüş ve perspektiftir.Her üçü de imgelem ve buluştan kaynaklanır.Bunların yanında güzelliğini sağlayan diğer etkenler ise  ahenk,simetri ve uygunluktur.

Buna göre mimari tasarımın amacı,sağlam ve işlevsel olduğu kadar güzel olanı da yaratmaktır.